Σε ποιες χώρες της ΕΕ ο «ρυπαίνων πληρώνει»;

Η Transport & Environment (T&E) δημοσίευσε τον οδηγό καλής φορολογίας – την πρώτη έκθεση που συγκρίνει συστήματα φορολογίας ιδιωτικών και εταιρικών αυτοκινήτων σε 31 ευρωπαϊκές χώρες και ρίχνει φως στις ποικίλες ταχύτητες επιδότησης της ηλεκτροκίνησης σε ολόκληρη την Γηραιά Ήπειρο.

Στις μεταφορές, όπως και σε άλλους τομείς της οικονομίας, η φορολογία είναι ένα από τα πιο σημαντικά εργαλεία για τη δημιουργία αλλαγής συμπεριφοράς και διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στη μετάβαση στα ηλεκτρικά αυτοκίνητα στην Ευρώπη.

Ενώ χώρες όπως η Δανία, η Ολλανδία, η Ελλάδα και η Νορβηγία έχουν υιοθετήσει εδώ και καιρό έξυπνες φορολογικές πολιτικές που έχουν ως αποτέλεσμα τη χρήση ηλεκτρικών οχημάτων (BEV) στις χώρες τους, άλλες όπως η Βουλγαρία και η Κύπρος κάνουν πολύ λίγα για να τιμωρήσουν τα ρυπογόνα αυτοκίνητα.

Εφαρμογή της αρχής «ο ρυπαίνων πληρώνει» στα αυτοκίνητα

Για τα ιδιωτικά αυτοκίνητα, οι κυβερνήσεις θα πρέπει να εφαρμόζουν φορολογία σύμφωνα με την αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνουν», ενώ ταυτόχρονα εισάγουν ισχυρά κίνητρα για τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα. Πολύ λίγες ευρωπαϊκές χώρες εφαρμόζουν αυτό το μοντέλο, με αποτέλεσμα μια μεγάλη ποικιλία φορολογικών επιβαρύνσεων ενός τυπικού αυτοκινήτου. Για ένα μικρό βενζινοκίνητο αυτοκίνητο με δέκα χρόνια ιδιωτικής ιδιοκτησίας, η φορολογική επιβάρυνση κυμαίνεται από 1.500 ευρώ στη Βουλγαρία έως 17.000 ευρώ στη Δανία. Οι φορολογικές επιβαρύνσεις για τα ρυπογόνα οχήματα είναι πολύ υψηλές στην Ελλάδα και τη Ρουμανία για την περιοχή τους (βλ. παρακάτω γράφημα).

Το εύρος των φορολογικών διαφορών εξηγείται από καλές και κακές φορολογικές πρακτικές. Δέκα χώρες δεν έχουν φόρο αυτοκινήτων (δηλαδή απόκτηση ή ιδιοκτησία) για τις εκπομπές CO2. Αυτές περιλαμβάνουν την Πολωνία, την Τσεχία και την Εσθονία. Εννέα χώρες –με τη Γερμανία, την Ελβετία και τη Ρουμανία– δεν έχουν φόρο κτήσης (παρά την επιρροή του στις νέες αγορές) και τέσσερις χώρες δεν έχουν φόρο ιδιοκτησίας. Σε αυτούς περιλαμβάνονται οι ύποπτοι καθυστερημένοι, η Πολωνία και η Τσεχία.

Από την άλλη πλευρά, οι επιδοτήσεις αγοράς για οχήματα χαμηλών και μηδενικών εκπομπών ρύπων συνέβαλαν στην επιτάχυνση της υιοθέτησης των BEV στην Ευρώπη και βρίσκονται σε 23 από τις 31 χώρες. Η Μάλτα έχει την υψηλότερη επιχορήγηση αγοράς στην Ευρώπη για οχήματα μηδενικών εκπομπών (11.000 €) και η Ρουμανία τη δεύτερη υψηλότερη (10.200 €). Στην Ελλάδα να υπενθυμίσουμε πως το όφελος ανέρχεται σε 6.000 ευρώ. Η Γαλλία, η Ιταλία και η Ρουμανία είναι οι μόνες χώρες που εξακολουθούν να έχουν επιδοτήσεις αγοράς για συμβατικά οχήματα με κινητήρες εσωτερικής καύσης.

Ο Griffin Carpenter, αναλυτής εταιρικών αυτοκινήτων στην T&E, δήλωσε: «Εν μέσω μιας κλιματικής και ενεργειακής κρίσης, οι φορολογούμενοι σε όλη την Ευρώπη ουσιαστικά επιδοτούν τη ρύπανση των αυτοκινήτων. Πάρα πολλές χώρες υποφέρουν από απαρχαιωμένα συστήματα, απουσία φόρων και έλλειψη κινήτρων για μετάβαση με μηδενικές εκπομπές. Ας το ανατρέψουμε γρήγορα, ας βοηθήσουμε τα νοικοκυριά να αγοράσουν ηλεκτρικά οχήματα και ας καθαρίσουμε τον αέρα μας, ταυτόχρονα.»

Καμία σύνδεση της φορολογίας εταιρικών στόλων σύμφωνα με τις εκπομπές CO2

Καθώς τα εταιρικά αυτοκίνητα αντιπροσωπεύουν πάνω από το ήμισυ των νέων αυτοκινήτων που πωλούνται κάθε χρόνο και ευθύνονται για το 73% των εκπομπών των νέων αυτοκινήτων στην Ευρώπη, οι έξυπνες φορολογικές πολιτικές που οδηγούν σε υψηλή απορρόφηση BEV στο εταιρικό κανάλι είναι πιο απαραίτητες από ποτέ. Αυτό επιτυγχάνεται συχνότερα μέσω προγραμμάτων Benefit-in-Kind (BiK). Όταν ένας εργοδότης παρέχει ένα εταιρικό αυτοκίνητο σε έναν εργαζόμενο και αυτό το αυτοκίνητο χρησιμοποιείται για ιδιωτικούς σκοπούς από τον εργαζόμενο, προκύπτει φορολογητέο BiK. Υψηλότερο BIK για τα ρυπογόνα αυτοκίνητα σημαίνει μεγαλύτερη τιμωρητική φορολογία.

Σε χώρες όπως το Ηνωμένο Βασίλειο ή η Νορβηγία, το καθεστώς φορολογίας εταιρικών αυτοκινήτων ήταν απίστευτα ευεργετικό για την απορρόφηση των BEV για τους εταιρικούς αγοραστές. Το Ηνωμένο Βασίλειο εφαρμόζει ένα ποσοστό BIK που αυξάνεται γραμμικά με βάση τις εκπομπές ρύπων των αυτοκινήτων – ένα σύστημα μοναδικό στην Ευρώπη που έχει αποδειχθεί πολύ επιτυχημένο. Τα ποσοστά BiK στη Νορβηγία για ρυπογόνα εταιρικά αυτοκίνητα είναι σχετικά υψηλά σε σύγκριση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες με ποσοστό 30% της αξίας του αυτοκινήτου έως 32.960 ευρώ. Στη Γαλλία και τη Γερμανία, από την άλλη πλευρά, τα ποσοστά παροχών σε είδος είναι πολύ χαμηλά, χωρίς κίνητρα για BEV. Ως αποτέλεσμα, οι ρυθμοί ηλεκτροκίνησης στο ιδιωτικό κανάλι είναι δύο φορές ταχύτεροι από εκείνους του εταιρικού καναλιού στις δύο μεγαλύτερες αγορές αυτοκινήτων της Ευρώπης.

«Τα εταιρικά αυτοκίνητα ρυπαίνουν περισσότερο επειδή οδηγούνται περισσότερο. Ωστόσο, οι κυβερνήσεις εμποδίζουν τη μετάβαση σε καθαρούς στόλους, συνεχίζοντας να προσφέρουν χαμηλά φορολογικά καθεστώτα για τα ρυπογόνα αυτοκίνητα. Τα κίνητρα για εταιρικά BEV είναι ο χαμηλός καρπός της φορολογίας των αυτοκινήτων και της απαλλαγής από τις ανθρακούχες εκπομπές ολόκληρου του στόλου», κατέληξε ο Griffin Carpenter.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: